Ślady biologiczne cz. 2 - Część 2 - Szkoła Policji w Pile

Zabezpieczenie materiału kontrolnego i pobieranie materiału porównawczego do badań.

Zabezpieczając ślady biologiczne na podłożach chłonnych należy pamiętać o zabezpieczeniu materiału kontrolnego który stanowi podłoże na którym ujawniono dany ślad. Pozwoli on na wyeliminowanie tych drobin znajdujących się w śladzie które mogą pochodzić z podłoża. A także może on stanowić cenny dowód gdy drobiny te mogły zostać przeniesione na sprawcę lub jego odzież. Zabezpieczając materiał kontrolny należy go pobrać z czystego miejsca obok śladu z takiego samego podłoża na jakim ten ślad powstał.

KREW

Krew jest tkanką płynną, która w organizmie krąży w naczyniach krwionośnych. Składa się ona z części płynnej oraz zawieszonych w niej składnikach komórkowych. Część płynna, zwana osoczem, zawiera białko, którego właściwości określają przydatność gatunkową krwi. Składniki komórkowe to : czerwone krwinki, białe krwinki oraz płytki krwi. Krew zawiera substancje, według których określa się przynależność grupową krwi w podstawowym układzie serologicznym AB0 oraz innych układach. U ludzi występują cztery główne grupy krwi : A, B, AB i 0. Właściwości grupowe w ciągu życia człowieka pozostają niezmienne, nie podlegają wpływom czynników, np. chorobowych lub chemicznych. Substancje, według których określa się przynależność grupową, u 80 % ludzi występują także w innych tkankach (np. mięśniach, włosach, kościach) oraz wydzielinach (np. ślinie, nasieniu). Rozwój badań genetycznych spowodował ograniczenia stosowania klasycznych badań. Badania serologiczne ( z uwagi na brak kategoryczności przy identyfikacji materiału dowodowego) stosuje się najczęściej przy wstępnej weryfikacji dużej ilości materiału dowodowego w celu zawężenia kręgu podejrzanych.

Ujawnianie śladów krwi.

Ślady krwawe powinno się szczególnie poszukiwać w takich miejscach i na takich przedmiotach jak:

• miejsce zdarzenia, którym może być teren otwarty (np. pole, droga, las) lub pomieszczenie (np. budynek, wagon kolejowy). W pomieszczeniu oględzinom poddaje się ściany, sufit, podłogę, gdzie szczególnie należy zwrócić uwagę na szczeliny, szpary, fugi płytek, drzwi a przede wszystkim przedmioty - stół, kontakty, krzesła, ręczniki, umywalkę. Na polu, drodze lub w lesie, oprócz oględzin podłoża, należy przeprowadzić dokładnie poszukiwania śladów krwawych na leżących przedmiotach takich jak kij, cegła, kamień oraz roślin i ich części jak np. liście i gałęzie;
• ciało podejrzanego lub ofiary - oględzinom poddaje się przede wszystkim odsłonięte części ciała - głowę, szyję, kark, ręce;
• odzież - szczególnej uwagi podczas oględzin odzieży wymagają okolice dziurek, guzików, klapy marynarki, nakrycie głowy, brzegi płaszcza a także obuwie;
• narzędzie przestępstwa - domniemane narzędzie przestępstwa należy przesłać do badań w takiej postaci, w jakiej zostało ujawnione.

Ujawnianie śladów krwi nie powinno sprawiać trudności szczególnie w przypadku krwi świeżej i polega ono na obserwacji przedmiotu oględzin za pomocą źródła światła białego. W celu ujawnienia plam niewidocznych gołym okiem np. plam które próbowano usunąć poprzez starcie, należy posłużyć się już metodami chemicznymi jak w przypadku testu luminalem oraz oświetlenia przy użyciu lampy UV. Często konieczne jest ustalenie czy widoczna na miejscu zdarzenia plama jest krwią. Do tego mogą posłużyć papierki testowe Peroxtesmo lub Hemofan. Wykonanie testu polega na zwilżeniu papierka testowego wodą i przyłożenia do plamy. Reakcja barwna świadczy o obecności krwi. Podobnie można wykorzystać właściwości peroksydazowe wody utlenionej która w kontakcie z krwią objawia silnym pienieniem. Jednak ze względu na wiele reakcji fałszywie dodatnich powinien ten test być wykorzystywany jedynie w celu wyeliminowania zawartości w plamie krwi.

Zasady i sposoby zabezpieczania śladów krwi.

Sposób technicznego zabezpieczania śladów krwi zależny jest od takich czynników, jak:

• rodzaj podłoża,
• wielkość przedmiotu,
• grubość plamy,
• stan śladu.

W technicznym zabezpieczaniu śladów krwawych obowiązują następujące zasady ogólne:

• zabezpiecza się jak największą ilość śladów krwawych,
• grubą warstwę krwi lub skrzep na tkaninie należy chronić przed wykruszeniem lub rozmazaniem przez nałożenie i przyszycie czystego białego płótna lub gazy;
• oprócz podłoża zaplamionego krwią, zawsze należy przesłać do badania fragment czystego w celu przeprowadzenia badania kontrolnego;
• wilgotne przedmioty ze śladami krwawymi przed wysłaniem do badań należy wysuszyć w temperaturze pokojowej z dala od źródła ciepła;
• każde zaplamione podłoże pakuje się osobno, najlepiej w papier lub karton;
• odzież ofiar, jak również podejrzanych, zabezpiecza się zazwyczaj w całości;
• Podobnie postępuje się ze wszystkimi innymi niedużymi gabarytowo przedmiotami, na których może występować krew:
• w przypadku krwi obecnej na dużych powierzchniach, jak; ściany, podłogi, tafle szklane etc. zazwyczaj zeskrobuje się plamę skalpelem do czystych pojemników pamiętając o tym, aby przy pobieraniu nowej plamy zmienić skalpel lub przynajmniej przemyć go bieżącą wodą i dokładnie wytrzeć,
• zmywanie zaplamień należy stosować wyjątkowo. W tym celu zaplamienie przenosi się na maksymalnie małą powierzchnię, np. na jałową wymazówkę (Fot.5), nieznacznie zwilżoną wodą destylowaną,
• krew ujawniona na podłożach chłonnych ( papier, drewno tkanina) ze względu na to że wnika ona w wewnętrzne jej warstwy nie powinna być zabezpieczana na wymazówkę ale wraz z podłożem (Fot. 6),
• krew ujawnioną na śniegu zabezpieczamy poprzez nałożenie warstwy śniegu wraz z plamą na gazę, którą umieszczamy nad naczyniem. Topniejący śnieg będzie przepływał przez warstwy gazy osadzając krew na jej powierzchni. Następnie gazę suszymy i zabezpieczamy do koperty papierowej,
• jeżeli ślad krwawy znajduje się na przedmiocie o dużej wartości materialnej lub historycznej, ślad powinien zabezpieczyć biegły,
• uzyskany materiał dowodowy należy jak najszybciej przesłać do badań,
• plamy krwi suchej można technicznie zabezpieczyć albo razem z podłożem, albo przez zeskrobanie lub zmycie.

Pobieranie krwi do badań od osób i zwłok.

Podstawą prawną tej czynności są art. 74§ 2, 3, 308 § 1, 311 § 2, 143 § 2 kpk.

Krew od osób zawsze pobiera uprawniony pracownik służby zdrowia w obecności funkcjonariusza Policji, ze zwłok - obducent w czasie sekcji zwłok. Krew pobiera się do szklanej buteleczki będącej częścią pakietu oznaczonego kolorem czarnym dla osób oraz kolorem zielonym dla zwłok. Do pakietu dołącza się protokół pobrania krwi. Pobranie krwi do badania na zawartość tlenku węgla wymaga umieszczenia w protokole dodatkowo takich danych, jak: czas wyjścia osoby z zatrutego pomieszczenia, stan osoby, opis okoliczności zatrucia, data i godzina pobrania krwi. Krew należy natychmiast przesłać do badania. W wyjątkowym przypadku próbkę można przechowywać przez 2-3 dni w temperaturze + 4 stopnie C.